Bezoek Kata Tüttő in kader van waterweerbaarheid

Het bezoek van Tüttő werd georganiseerd door het Interprovinciaal Overleg en de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Het bracht verschillende betrokken organisaties en hun vertegenwoordigers bijeen op het genoemde thema: Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (dijkgraaf Jeroen Haan), de Provincie Utrecht (gedeputeerde Has Bakker) en de Gemeente Nieuwegein (wethouder Marieke Schouten).

Complexe opgaven voor de watersector 

Dijkgraaf Jeroen Haan liep in zijn presentatie de technische en bestuurlijke uitdagingen van de watersector bij langs in het licht van de Europese Kader Richtlijn Water, het beleidskader ‘Water en Bodem Sturend’ van de rijksoverheid alsook de regionale aanpak. Juist de afgelopen weken is het water in de Maas vervuild geraakt door lozingen van een fabriek in Luik. Beter kon de noodzaak niet worden onderstreept van zowel strengere Europese regelgeving als grensoverschrijdende afspraken en samenwerking. 

Kata Tüttő noemde als belangrijkste rol van het EU Comité van de Regio’s: aangeven wat voor lokale en regionale autoriteiten haalbaar en uitvoerbaar is als het om EU-wetgeving gaat. Nederland zou daar, in haar optiek, een leidend voorbeeld voor kunnen zijn. Maar ze was, in algemene zin, bezorgd over de traagheid waarmee veranderingen daadwerkelijk tot stand komen: “Als we weten wat ons te wachten staat en de stukken liggen voor ons op tafel, wie is er dan verantwoordelijk voor de next step?”

“Als we weten wat ons te wachten staat en de stukken liggen voor ons op tafel, wie is er dan verantwoordelijk voor de next step?”
Kata Tüttő, voorzitter EU Comité voor de Regio’s 

Samenwerken, samenwerken, samenwerken 

In haar verhaal benadrukte Mariëlle van der Zouwen het grote belang van structurele, op resultaat gerichte samenwerking tussen overheden, kennisinstituten, uitvoeringsorganisaties en technologieleveranciers (veelal MKB). “We zetten onze expertise al decennialang in in EU-projecten en sectorale samenwerkingsverbanden om zo oplossingen voor een betere waterweerbaarheid te ontwikkelen en de resultaten in de professionele waterpraktijk te helpen implementeren.”  

Mariëlle gaf Kata Tüttő, en de andere aanwezigen, de volgende zes kernboodschappen mee.

• Een systeemaanpak
  Hanteer een systeemaanpak om complexe wateruitdagingen integraal te benaderen. Dit betekent het combineren van kennis over water, energie, voedsel en ecosystemen om duurzame, gebiedsgerichte oplossingen te ontwikkelen die meerdere belangen dienen.
• Internationale dialoog en samenwerking
  Stimuleer internationale samenwerking via gezamenlijke onderzoeksprojecten en kennisdeling. Dit is essentieel voor het aanpakken van mondiale wateruitdagingen, zoals opkomende stoffen en klimaatverandering, en gebeurt bij KWR onder andere in projecten die voortvloeien uit de EU-programma’s LIFE, HORIZON en Interreg. 
• Flexibiliteit
  Flexibiliteit is essentieel voor de watersector om veerkrachtig te kunnen inspelen op veranderende maatschappelijke, technologische en ecologische omstandigheden. Het project ‘FlexInWater’ bijvoorbeeld onderzoekt hoe drinkwaterbedrijven hun infrastructuur flexibel kunnen aansturen om beter te reageren op netcongestie en energieveranderingen. Dit draagt bij aan kostenbesparing, duurzaamheid en een robuuste energie- en watervoorziening.
• Intergenerationele acties en taal
  Door intergenerationele dialoog worden waarden en verantwoordelijkheden herontdekt. Dit leidt tot een duurzamere relatie tussen mens en water. Via het GRROW-lab ontwikkelt KWR samen met jonge professionals uit de watersector onder andere een nieuwe taal voor water. 
• Digitale ongeletterdheid
  Het verkleinen van digitale kloof in de watersector is cruciaal. Digitale transformatie vereist kennis van AI, Internet of Things en datakwaliteit. KWR biedt begeleiding en tools om digitale ongeletterdheid te overwinnen en zo transities te verbeteren en versnellen.
• Transformatieve verandering en transitiekosten
  Een fundamentele systeemverandering in de drinkwatersector vraagt om onderzoek naar transformatief omgevingsmanagement, gericht op projectoverstijgend werken, nieuwe rollen zoals ‘agents of change’, en inzicht in de maatschappelijke kosten van transities.

“The more we study future scenarios, for example, using AI, the more dilemmas we encounter. In the discussion about water resilience, we must incorporate robust solutions and work on innovative concepts for the water cycle as a whole.”
Idsart Dijkstra, kennisgroepmanager Water 

KWR-directeur Mariëlle van der Zouwen benadrukt dat internationale samenwerking fundamenteel is voor kennisontwikkeling en -verspreiding. KWR is WHO Collaborative Centre on Water Quality & Health, en mede-oprichter van Water Europe.

De groepsfoto voor het gebouw van KWR in Nieuwegein.

Van links naar rechts: KWR-directeur Mariëlle van der Zouwen, EU-rapporteur Kata Tüttő en wethouder Nieuwegein Marieke Schouten.

Mariëlle van der Zouwen (l) in gesprek met Kata Tüttő.

Idsart Dijkstra, kennisgroepmanager Water bij KWR licht het productiestation voor groene waterstof toe aan Kata Tüttő, voorzitter van het EU Comité voor de Regio’s. Het productiestation voorziet aannemingsbedrijf Jos Scholman in Nieuwegein van duurzame brandstof voor al zijn voertuigen.

Het bezoek van Kata Tüttő onderstreepte het grote belang dat de EU hecht aan het thema waterweerbaarheid. KWR heeft laten zien dat het via verschillende sporen – van bronaanpak en governance tot bewustwording en internationale samenwerking – actief werkt aan een klimaatbestendige watervoorziening. Met onderzoeksprojecten zoals hierboven genoemd, onderstrepen we onze rol als verbinder tussen wetenschap en praktijk in Nederland en Vlaanderen, en als kennispartner in Europa.