Samenwerking in warmteketen voor betaalbare, duurzame warmte

In de integrale warmteketen, van bron tot klant, werken verschillende partijen. Om de hele warmtevoorziening efficiënter te ontwerpen, aan te leggen en te beheren zijn systeem- en procesinnovaties noodzakelijk. Het warmtecollectief WarmingUP is opgericht om deze innovaties in samenhang en in hoger tempo te ontwikkelen. Met een investering van 9,5 miljoen euro door de samenwerkingspartners zelf komt het totaal aan beschikbare financiële middelen op 18,8 miljoen euro.

Doel

WarmingUP, onder leiding van TNO, is als collectief in staat om vraagstukken over kostenreductie en verduurzaming integraal aan te pakken en oplossingen daarvoor te ontwikkelen die op vele locaties toepasbaar zijn. Het belangrijkste doel van WarmingUP is de ontwikkeling van collectieve warmtesystemen die betaalbaar, duurzaam, betrouwbaar, praktisch uitvoerbaar en maatschappelijk aanvaardbaar zijn. Het betekent bijvoorbeeld dat met nieuwe kennis duurzame warmtebronnen met verschillende niveaus van temperatuur en volumes slim gecombineerd kunnen worden. Ook kennisontwikkeling voor het realiseren van grootschalige warmteopslagsystemen en het integreren daarvan in warmtenetten is een beoogd resultaat. Onderzocht wordt bijvoorbeeld waar en tegen welke kosten warmte gewonnen kan worden via aquathermie of geothermie. Tot slot richt het samenwerkingsverband zich op de ontwikkeling van nieuwe samenwerkings- en financieringsvormen én nieuwe werkwijzen om maatschappelijk draagvlak te realiseren.

Innovatieplan duurzame warmte

Om het doel te bereiken is een innovatieplan opgesteld dat bestaat uit 32 projecten, gegroepeerd in zes inhoudelijke, samenhangende thema’s, met focus op:

• Ontwerp en aansturing van warmtenetten, systeemintegratie en cascadering (thema 1) resp. methoden voor aanleg van deze netten (thema 2) en vraagsturing (thema 6)
• Duurzame bronnen en seizoenopslag – aquathermie (thema 3), geothermie (thema 4) en warmteopslag (thema 5)
• Sociaal-maatschappelijke inpassing van collectieve warmtesystemen (thema 6).

De opschaling, kostenreductie en verduurzaming van collectieve warmtesystemen vereist een nieuwe manier van denken over de warmtevoorziening. In de looptijd van 3 jaar legt dit innovatieplan het fundament voor het realiseren van de ambities voor verduurzaming van de warmtevoorziening in gebouwde omgeving.

Rol KWR

KWR levert een brede bijdrage aan WarmingUP: als trekker van het thema ondergrondse warmteopslag en door deelname in het onderzoek rond de thema’s geothermie en sociaal-maatschappelijke inpassing van duurzame warmtenetten. Binnen WarmingUP is ook een project van het collectieve drinkwateronderzoek ‘WiCE’ geprogrammeerd. In het WiCE-programma (‘Water in de Circulaire Economie’) werken drinkwaterbedrijven, KWR en partners samen aan maatschappelijke opgaven. Door de koppeling van WiCE aan WarmingUP heeft ook de drinkwatersector aansluiting bij dit unieke samenwerkingsverband en draagt de sector bij aan kennisontwikkeling en innovaties voor een duurzame energievoorziening.

Deelnemers

• Warmtebedrijven: Eneco, Ennatuurlijk, HVC, SVP en Vattenfall
• Netbedrijven: Capturam, Enpuls, Firan/Alliander en NetVerder
• Partijen in de watersector: Rijkswaterstaat, STOWA en Unie van Waterschappen
• Partijen in bodem en ondergrond: BodemenergieNL, EBN, Engie, Huisman en Shell
• Gemeenten en regio’s: Almere, Amsterdam, Breda, Den Haag, Nijmegen, Rotterdam en Utrecht, en regio Holland-Rijnland
• Provincies: Limburg en Zuid-Holland
• Onderzoeksorganisaties: Deltares, Erasmus Universiteit Rotterdam, KWR, Saxion Hogescholen, TNO (penvoerder), TU Delft, TU Eindhoven en Universiteit Utrecht
• Overige deelnemers: De Efteling, Adviesbureau Greenvis, Coöperatie Duurzame Vruchtenbuurt en living lab The Green Village