project

Bedrijfstakonderzoek ‘Ogen en Oren’

Samen met de waterbedrijven heeft KWR verschillende doelstellingen voor het Bedrijfstakonderzoeksprogramma geformuleerd, waaronder de ‘ogen en oren’-functie. Om de ‘ogen en oren’-functie te vervullen, worden ontwikkelingen in de samenleving, de wetenschap, de technologie, het beleid en de regelgeving gesignaleerd en op hun betekenis voor de Nederlandse en Vlaamse watersector beoordeeld. Deze vorm van toekomstverkenning verbetert de veerkracht van de watersector door ondersteuning van anticiperende governance en maximalisering van het aanpassingsvermogen van de organisaties.

In het huidige Bedrijfstakonderzoeksprogramma is de ‘ogen en oren’-functie onderverdeeld in thematische en integrale projecten. In de integrale component scannen onderzoekers een breed spectrum van trends en ontwikkelingen binnen de sociale, economische, politieke, technologische en demografische dimensie. In de thematische component scannen zes gespecialiseerde coördinatoren trends en ontwikkelingen binnen de zes vastgestelde Bedrijfstakonderzoek-drinkwaterthema’s.

Beide projecten leveren (1) een longlist van trendsignalen en (2) trendalerts op.

Horizonscanning

De context van de watersector verandert voortdurend en systematische horizonscanning is complex en vergt te veel tijd van waterorganisaties om individueel te organiseren. De verschillende waterorganisaties opereren ook in een gedeelde (nationale) context. Daarom is collectieve horizonscanning door toegewijde toekomstverkenners van KWR zinvol. Waterorganisaties besteden deze tijdrovende horizonscanning (deels) uit en spelen pas een rol in de laatste fase van zingeving, wanneer de ontwikkelingen worden vertaald in (individuele) kansen en bedreigingen.

Toekomstverkenners van KWR verrichten de horizonscanning op systematische wijze, waarbij een continue analyse plaatsvindt die is gericht op zogeheten SEPTED*-dimensies.

Toekomstverkenners van KWR verrichten de horizonscanning op systematische wijze, waarbij een continue analyse plaatsvindt die is gericht op zogeheten SEPTED*-dimensies.

Toekomstverkenners van KWR verrichten de horizonscanning op systematische wijze, waarbij een continue analyse plaatsvindt die is gericht op zogeheten SEPTED*-dimensies. SEPTED* is een afkorting voor de volgende sociaal-politieke en biofysische dimensies:

  • sociaal-cultureel
  • economisch
  • politiek
  • technologisch
  • ecologisch
  • demografisch

Een team van onderzoekers brengt in kaart welke ontwikkelingen in elk van deze dimensies plaatsvinden en onderzoekt de relevantie voor de watersector. Bovendien scannen gespecialiseerde onderzoekers trends en ontwikkelingen binnen de vastgestelde Bedrijfstakonderzoek-drinkwaterthema’s:

  • watervoorraden en het milieu
  • zuivering
  • distributie
  • klanten
  • biologische veiligheid
  • chemische veiligheid
  • integraal assetmanagement
  • hydroinformatica

Producten

Bij de horizonscanning worden veel trends gesignaleerd (100+ per jaar). Na overleg tussen de toekomstverkenners van KWR worden de belangrijkste trends geprioriteerd voor verdere studie en analyse. Elk jaar worden zo’n tien trends uitgekozen voor verdere analyse, met inbegrip van de voorlopige (theoretische) analyse van de relevantie en mogelijke gevolgen voor de watersector. Deze verdere analyse resulteert in trendalerts.

Trendalerts zijn beknopte verslagen (ca. vijf pagina’s) waarin de meest urgente trends en hun relevantie voor de watersector worden beschreven. Trendalerts worden door individuele waterorganisaties gebruikt om vorm te geven aan hun eigen strategieën en plannen, waaronder onderzoeks- en innovatieprogramma’s. In de integrale component worden meer dan honderd trends gesignaleerd, maar worden slechts acht trends geselecteerd om te worden uitgewerkt voor een trendalert. In de thematische component wordt één trend per thema geselecteerd en wordt in totaal over zes trends verslag gedaan in trendalerts.

Naast de trendalerts levert de horizonscanning een longlist van trendsignalen op. Deze lijst omvat nieuwe kansen, bedreigingen, technologieën en vragen als input voor de prioritering van onderwerpen en de agendering voor KWR-onderzoeksprogramma’s, waaronder het Bedrijfstakonderzoek-incubatorprogramma. De signalen worden ook gebruikt als input voor de ‘strategische leeralliantie’ voor strategen, beleidsadviseurs en beslissers in de sector (Water Sector Intelligence). Op deze manier werkt toekomstverkenning als een trechter om uit een longlist van signalen de meest relevante kansen, bedreigingen, technologieën en vragen voor verder onderzoek te selecteren.