WiCE Inspiratiesessie: samen werken aan water, circulariteit en duurzaamheid

Opening van de WiCE Inspiratiesessie door Henk-Jan van Alphen, programmamanager WiCE.

Henk-Jan van Alphen, programmamanager WiCE van KWR, trapte af met een korte introductie van WiCE. Water in de Circulaire Economie is vooral een programma van samenwerken, verbinden, kennisdelen en vernieuwen. Zie hier zijn talk waarin hij aan de hand van een douchemuntje uitlegt wat WiCE is en waarom samenwerken een must is.

Video – 12:18

TED-talk Henk-Jan van Alphen: WiCE: onderzoeksprogramma, kennismakelaar en verbinder met de praktijk

Resultaten uit WiCE: Bioassays en de waarde van concentraat

Twee lopende WiCE projecten laten resultaten zien voor circulariteit. Astrid Reus over bioassays en Luuk de Waal, over concentraat. Beiden werken als onderzoeker bij KWR.

Astrid Reus doet onderzoek naar de toepassingsmogelijkheden van bioassays bij het beoordelen van waterkwaliteit in waterhergebruiktoepassingen. Beoordeling van de kwaliteit van waterstromen, en de daarmee verbonden risico’s, op basis van chemische analyses kan erg moeilijk zijn. In het bijzonder afvalwater, met alle antropogene invloeden, is een erg complexe matrix en het is onmogelijk om op alle potentiële stoffen te testen. Bioassays zijn effectmetingen, die een indicatie geven van de toxiciteit van het volledige monster en die gebruikt kunnen worden voor het screenen van bronnen die geschikt zijn voor hergebruik toepassingen. Echter, het is nog wel nodig om uit de vele beschikbare bioassays een goede standaardset te selecteren die de beste risicoschatting kan geven in relatie tot hergebruik.

Luuk de Waal besprak het onderzoek ‘Kansen voor Concentraat’. Dit concentraat is de reststroom die overblijft bij behandeling van water met membraantechnologieën. In dit concentraat zijn de opgeloste stoffen in verhoogde concentratie aanwezig. Concentraat wordt nu als afvalstroom behandeld. In het project wordt onderzocht welke waarde uit concentraat gehaald kan worden. Er is bijvoorbeeld aandacht voor het water in concentraat (maar dan 99% van de massa) dat nu onbenut geloosd wordt, voor aanwezige zouten en het winnen daarvan (voorbeeld Ca en Mg zouten) en voor het afbreken van het organisch materiaal met superkritische vergassing, waarbij een hoog calorisch gas wordt gevormd. Op basis van eerste resultaten wordt geconcludeerd dat deze toepassingen kansrijk zijn, en het project onderzoekt in meer detail of valorisatie mogelijk is.

Uitwisseling van ervaringen: regenwaterhergebruik

Evelyn De Meyer, projectmanager innovatie bij De Watergroep, inspireerde met het verhaal van regenwaterhergebruik bij huishoudens in Vlaanderen. Sinds 2004 is het daar verplicht om bij nieuwbouw of renovatie een systeem voor de opvang van regenwater te installeren. Primair was dit bedoeld om wateroverlast te voorkomen. Maar het leidt ook in toenemende mate tot toepassingen van regenwater in en om het huis. Daardoor loopt de drinkwatervraag terug tot nu gemiddeld 89 liter per persoon per dag. Ook stond ze stil bij de consequenties van het verder doorzetten van deze ontwikkeling en het verschil in acceptatie van risico’s in diverse landen.

Speeddate: snel uitvinden hoe je elkaar kunt helpen

De speeddate tijdens de WiCE inspiratiesessie was een speelse vorm om met elkaar in gesprek te gaan over de uitdagingen en oplossingen op het gebied van water, circulariteit en duurzaamheid. En hoe je elkaar hierbij kunt helpen.

Samen problemen verkennen in de speeddate.

Samen werken aan ideeën voor het WiCE programma

De WiCE inspiratiesessie is nadrukkelijk bedoeld om samen te kijken naar welke vragen en ideeën er leven, de vraagarticulatie. Wat is urgent en moet de komende jaren aangepakt worden? Programmamanager WiCE Joep van den Broeke van KWR gaf tekst en uitleg over het plan van de komende zes jaren van het WiCE programma. Dit als een basis voor een werksessie waar de deelnemers met een projectcanvas gezamenlijke projectideeën uitwerkten die kansrijk zouden kunnen zijn voor het onderzoeksprogramma. Projectideeën zijn onder meer:

• Aandacht voor circulaire leidingmaterialen
• Verankeren van Best Available Technology Reference documents (BREFs) in omgevingsprocessen om besparingskansen te verhogen
• Hoe (on)afhankelijk willen we zijn in de waterketen – het bestuderen van afhankelijkheden van grondstoffen en energie en of deze acceptabel zijn en hoe ze te verkleinen zijn.
• Van business case naar value case – hoe kunnen we meer dan alleen kosten mee laten wegen in investeringsbeslissingen?
• Hoe ziet een zero pollution scenario eruit voor de drinkwatervoorziening van 2050?
• Hoe kunnen obstakels voor hergebruik van water en grondstoffen tussen partijen worden weggenomen. Deze worden momenteel sterk belemmerd door de noodzaak tot het verkrijgen van een ‘einde-afval’ status.
• Hoe kan de bedrijfsvoering van drinkwaterbedrijven aangepast worden op de beschikbaarheid van groene energie?

Deze ideeën zullen verder uitgediept worden en gebruikt bij de vormgeving van nieuwe WiCE projecten voor programmering in 2024.

Werksessie met het projectcanvas voor het definiëren van projectideeën.

De noodzaak tot samenwerking om de uitdagingen voor de komende decennia het hoofd te bieden werd op deze dag onderstreept, en de deelnemers vonden elkaar in een aantal gedeelde kennisvragen. Daarnaast werd het contact met collega’s van andere bedrijven erg gewaardeerd. De eerste WiCE inspiratiesessie was een succes en de volgende inspiratiesessie wordt gepland voor begin 2024.