Snel meten na werkzaamheden

Op dit moment hanteren de drinkwaterbedrijven een wachttijd van een dag tussen het afronden van werkzaamheden en het controleren van de waterkwaliteit. De reden voor deze wachttijd is echter nooit experimenteel onderbouwd. Op basis van experimenteel en modelonderzoek lijkt een snelle monstername zelfs beter. Bovendien kan in combinatie met nieuwe, snelle analysetechnieken de tijd tot vrijgave worden verkort van enkele dagen tot een dag. Zo heeft de klant minder hinder en kan het drinkwaterbedrijf opvolgende werkzaamheden sneller starten. In dit project wordt in de praktijk onderzocht of snelle monstername een goed beeld geeft van de waterkwaliteit.

Snelle waterkwaliteitscontrole beter?

De Hygiënecode Drinkwater Opslag, transport en distributie (PCD 1-4-2016) schrijft voor hoe een drinkwaterbedrijf te werk moet gaan. Voor de waterkwaliteitscontrole wordt een wachttijd van 12 tot 24 uur tussen het spuien na werkzaamheden en de monstername voorgeschreven. De reden hiervoor is de aanname dat een monster dat direct na het spuien genomen is, een te gunstig beeld van de waterkwaliteit geeft (er wordt verondersteld dat de vervuiling die eerst lokaal in de leidingsectie aanwezig is, na het spuien langzaam vrijkomt wat de kans op een positief monster na 12-24 uur groter maakt). Deze aanname was echter niet aantoonbaar onderbouwd met gegevens uit de praktijk. Nu blijkt uit recente Bedrijfstakonderzoeken (BTO 2016.017 en BTO 2016.047) en enkele praktijkmetingen van Evides dat de pakkans van (fecale) verontreiniging juist groter is bij de snelle monstername d.w.z. 1-4 uur na werkzaamheden. Deze pakkans zou volgens de modelberekeningen (BTO 2016.017) stijgen van 25 % bij de huidige monstername naar zelfs 65% bij monstername na 1-4 uur na het spuien.

Tijdelijk twee monsters nemen

De drinkwaterbedrijven gaan in de praktijk twee maal bemonsteren, één keer kort na afronden werkzaamheden en spuien (2-4 uur) en een keer na een dag. Door de resultaten waarbij één van beide (of beide) monsters positief waren te vergelijken kan worden gesteld of snelle monstername betrouwbaar is. Omdat er doorgaans zeer hygiënisch wordt gewerkt komen positieve monsters zelden voor. Daarom is een lange periode van monstername nodig om voldoende gegevens te krijgen. Geschat wordt dat een jaar lang meten nodig zal zijn.

Sneller water leveren

Een kortere wachttijd zou de veiligheid kunnen verhogen als de pakkans inderdaad groter blijkt. Daarnaast maakt het snellere afronding van de werkzaamheden mogelijk zodat de klant minder hinder ondervindt en aansluitende werkzaamheden sneller kunnen plaatsvinden. Als uit dit onderzoek blijkt dat een snellere monstername inderdaad mogelijk is, zal de hygiënecode daarop worden aangepast. Drinkwaterbedrijven kunnen dan hun werkwijze rond werkzaamheden daarop aanpassen.