project

Verbinden van waterketen en watersysteem voor een betere balans in watervraag en –aanbod

Voldoende zoet water, voor alle gebruikers en functies. Ook in Nederland en Vlaanderen is dit een steeds grotere uitdaging. Als oplossing streven we op regionaal en lokaal niveau naar zelfvoorziening en een zo efficiënt mogelijke benutting van de zoetwaterbronnen. Denken in en werken aan een circulair watersysteem kan op vele manieren bijdragen aan vraagstukken van nu. Van het zuinig en verantwoord omgaan met het beschikbare zoete water, tot het verminderen van de druk op het grondwater en het – voor zover mogelijk – voldoen aan de toekomstige watervraag voor alle sectoren.

Watersysteemdenken en -modelleren

Wanneer we denken in verbindingen van waterstromen tussen sectoren en tussen watersysteem en waterketen, kan dit belangrijke inzichten opleveren in de (on)mogelijkheden die leiden tot een robuuster watersysteem. Het is belangrijk hierbij een aantal vragen te stellen. Hoe kunnen watersysteem en waterketen bijvoorbeeld meer als één systeem worden gezien? Hoe kan water uit de waterketen op een verantwoorde manier worden ingezet voor de zoetwatervoorziening, zodat hiermee de druk op het grond- en oppervlaktewater afneemt?

Via zogenoemd ‘watersysteemdenken en -modelleren’ kan snel inzicht worden verkregen in consequenties van nieuwe verbindingen tussen sectoren, of van zuiniger watergebruik in de watercyclus. Belangrijk hierbij is inzichtelijk te maken hoe een maatregel in de ene sector doorwerkt in andere sectoren. Dit kan zowel positief als negatief zijn. Een integraal inzicht is noodzakelijk om vanuit de (drink)watersector te bouwen aan een robuust watersysteem.

Watersysteemdenken en -modelleren: inzicht in doorwerking, kansen en knelpunten van maatregelen:

 

Denkkader watergebruik en wateraanbod

We ontwikkelen in dit project een integraal (denk)kader ofwel conceptueel raamwerk, dat voor alle gebruikers van het watersysteem inzicht geeft in de samenhang tussen watergebruik in relatie tot wateraanbod. Hiermee bouwen we voort op eerder ontwikkelde Sankey-stroomdiagrammen. Daarnaast verbindt dit conceptuele raamwerk verschillende aspecten die binnen de ontwikkeling naar een robuust watersysteem integraal moeten worden bekeken: waterkwantiteitsstromen, waterkwaliteitsstromen, (land)gebruiksveranderingen, regelgeving en beleid.

Met het conceptuele raamwerk plaatsen we deelaspecten zoals waterhergebruik en -besparing en grondwateraanvulling steeds in het brede kader en rekenen we effecten en scenario’s door. Op deze manier verankeren we kennis uit deelthema’s in het grote ‘plaatje’ en raken expertises met elkaar geïntegreerd.

Toekomstbeeld watersysteem

Het project levert een integraal raamwerk op voor watersysteemdenken en -modelleren. Door middel van casussen worden specifieke onderdelen hiervan in detail uitgewerkt. De gezamenlijk uitkomsten leiden tot landelijke toekomstbeelden over het integreren van watersysteem en waterketen, inclusief in hoeverre dit mogelijk is. Hierbij wordt de vraag gesteld hoe de balans tussen watervraag en -aanbod is te verbeteren door oplossingen vanuit het verbinden van de waterketen en het watersysteem.

Het project bestaat uit de volgende werkpakketten en aansluitende producten:

  • WP1: Ontwikkelen van conceptueel raamwerk en rekenmethode voor ‘watersysteemdenken en -modelleren’ als ‘kapstok’.
  • WP2: Ontwikkelen van toekomstscenario’s.
  • WP3: Waterkwaliteit, hergebruik en wet- en regelgeving.
  • WP4: Casussen waarin onderdelen van ‘de kapstok’ worden uitgewerkt.
  • WP5: Landelijke toekomstbeelden voor integratie watersysteem-waterketen.
  • WP6: Disseminatie & communicatie.
  • WP7: Kennisverbindingen met fundamenteel academisch onderzoek binnen AquaConnect.

Samenwerkingspartner(s)

Het onderzoek wordt vormgegeven vanuit het programma Water in de Circulaire Economie (WiCE, onderdeel van het collectieve onderzoek van de Nederlandse drinkwaterbedrijven en het Vlaamse De Watergroep), in samenwerking met het Deltaprogramma Zoetwater. Casussen worden met regionale partijen opgezet en uitgevoerd. Ook wordt samengewerkt met AquaConnect. Promovendi in dit NWO-onderzoeksproject maken gebruik van kennis, data en ervaringen uit de verschillende casussen. Zo verbinden we praktijk met toegepast en fundamenteel onderzoek.