Duurzaam gebruik van water in de stad

De manier waarop informatie en kennis worden uitgewisseld is aan het veranderen. Technologie wordt steeds belangrijker bij het informeren en betrekken van de bevolking. In dat licht keek een internationaal team van onderzoekers naar de mogelijke rol van digitale maatschappelijke platforms. Zouden dergelijke platforms overheden en andere maatschappelijke partijen kunnen helpen om beter met elkaar samen te werken bij het aanpakken van de stedelijke waterproblematiek?

Het onderzoek, ‘Politiek en maatschappelijk bewustzijn van water-gerelateerde milieuproblemen’ (‘Political and Social Awareness on Water Environmental Challenges’, afgekort POWER), maakte deel uit van een vierjarig project in het kader van het ‘Horizon 2020’-programma van de EU. Er deden onderzoekers aan mee van de Universiteit van Utrecht, KWR en tien andere instellingen uit Europa en Israël.

Gezamenlijk leren met behulp van spelelementen

Het onderzoeksteam voor POWER ontwikkelde in open overleg een platform waarop vorderingen, kennis en best practices met betrekking tot de schaarste, veiligheid, kwaliteit en consumptie van water kunnen worden gedeeld. Om het gezamenlijk leren te bevorderen, werden er spel- (‘gamification’-) elementen opgenomen in het platform. Dit maakte het mogelijk om te zien hoe bezoekers van het platform de verschillende vraagstukken interpreteren en bijdragen aan lopende beleidsprocessen.

Effectiviteitmeting

Het platform werd geïmplementeerd in vier steden, met de nadruk op overstromingen in Leicester, waterschaarste in Milton Keynes en Jeruzalem, en waterhergebruik in Sabadell (Barcelona).

Stef Koop, als onderzoeker verbonden aan het Copernicus Institute en KWR, ontwikkelde een tool – het raamwerk voor bestuurlijke capaciteit (‘governance capacity framework’) – om te meten in hoeverre een digitaal maatschappelijk platform daadwerkelijk helpt bij de aanpak van bestuurlijke vraagstukken met betrekking tot water.

Hoe krijg je mensen zo ver dat ze het platform gaan gebruiken?

De implementatie is belangrijk. De echte uitdaging was om mensen zo ver te krijgen dat ze het platform gingen gebruiken. De onderzoekers trokken de volgende lessen uit de opgedane ervaringen:

• Bepaal de uitdaging. Alvorens een online-tool wordt ontworpen en gelanceerd, moet duidelijk welke uitdaging het moet oplossen.
• Blijf mensen centraal stellen. Een online-tool kan de actieve betrokkenheid online van de lokale bevolking bevorderen, maar het is geen alternatief voor persoonlijke ontmoetingen.
• Pak actuele problemen aan. Een tool moet betrekking hebben op een actueel probleem waar de lokale gemeenschap mee worstelt. Mensen bezoeken de website van hun gemeente niet zomaar.
• Houd het eenvoudig. Er is een overdaad aan gegevens in de online-wereld. Zorg er dus voor dat je iets ontwikkelt dat waarde toevoegt.