onderwerp

Stakeholderbetrokkenheid en -governance

Efficiënte samenwerking in complexe gebiedsprocessen

Stakeholderbetrokkenheid is een doeltreffend middel om technische en sociale governance-vraagstukken te verbinden. Op deze gebieden heeft KWR veel kennis en ervaring te delen met de watersector. In verschillende nationale en internationale projecten onderzoeken we hoe overheden, kennisinstellingen, marktpartijen, maatschappelijke organisaties en burgers invulling geven aan drinkwatervoorziening en geïntegreerd waterbeheer. Onze expertise bestaat uit zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden en wij maken gebruik van bijvoorbeeld interviews, focusgroepen, enquêtes en netwerkanalyse.

Een strategische rol bepalen

Stakeholderbetrokkenheid versterkt de doeltreffendheid van organisaties en maakt het mogelijk een oplossing te vinden voor ingewikkelde planningsopgaven. Bovendien vraagt een veranderende omgeving om een gezamenlijke aanpak in plaats van ingewikkelde opgaven zelfstandig op te lossen. Daarover zijn steeds meer nationale en internationale organisaties het eens. Om de juiste samenwerkingsvorm te kiezen, zijn goede afwegingen nodig. Hierbij wordt rekening gehouden met trends in de externe omgeving. We brengen onderling samenhangende vraagstukken in beeld, de spelers en hun uiteenlopende belangen. Dit stelt waterbedrijven en waterschappen in staat hun handelingsplannen (proactief vs. reactief; sectoraal vs. integraal) systematisch te onderzoeken, wat resulteert in een onderbouwing van hoe zij willen deelnemen in ruimtelijke planningsprocessen. Daarvoor worden drie focusgebieden aangewezen: mogelijkheden voor het vaststellen van capaciteitsontwikkeling, ruimtelijke processen begrijpen en meervoudige waardecreatie.

Opties voor het vaststellen van capaciteitsontwikkeling

Hoe kunnen we steden helpen hun watervoorziening eerlijk, veilig en betrouwbaar te maken en te houden en deze te beschermen tegen verschillende watergerelateerde bedreigingen? Integraal veerkrachtig denken maakt gebruik van wetenschap, planning en participatie van belanghebbende partijen om aanpassingsmaatregelen in kaart te brengen ter verbetering van de gezondheid en het welzijn van gemeenschappen. Dit is het centrale thema van het door KWR ontwikkelde City Blueprint Framework, een integrale beoordeling van de stedelijke watercyclus. Tot dusver zijn 75 steden in bijna veertig landen beoordeeld en de resultaten zijn gepubliceerd in ongeveer twintig wetenschappelijke artikelen. Samenwerking van belanghebbende partijen en kenniscoproductie zijn van cruciaal belang voor het verzamelen van data over het vaststellen van de prestaties van het stedelijke of regionale waterbeheer.

Het eerste exemplaar van de Urban Water Atlas for Europe, met 45 City Blueprints van Europese steden, werd gepresenteerd aan EU-commissaris Vella voor Milieu, Maritieme Zaken en Visserij (midden).

Door klimaatverandering en stedelijke groei wordt de vraag hoe belanghebbende partijen de wateruitdagingen gezamenlijk kunnen aanpakken steeds belangrijker. Ondanks de talrijke oplossingen hebben veel organisaties nog geen goed antwoord op deze vraag gevonden. Verschillende barrières verhinderen de toepassing van de beschikbare technologieën en kennis. Het bestuurlijk vermogen om goed samen te werken en deze barrières te overbruggen is essentieel. Het kader voor Governance Capacity Analysis bundelt bestaande wetenschappelijke kennis in een toepasbare analyse. Wij meten de ‘governance capacity’ – ofwel het bestuurlijk vermogen – door te analyseren hoe goed belanghebbende partijen samenwerken om een specifieke wateruitdaging op te lossen. Het kader bevat een gestructureerde en reproduceerbare analyse door literatuurstudie, interviews en een terugkoppelingsproces met lokale belanghebbende partijen. Deze methode is gepubliceerd in negen wetenschappelijke artikelen en toegepast in vijftien verschillende contexten in Europa, Azië, Afrika, Australië, Noord-Amerika en Latijns-Amerika en kan daarmee rekenen op erkenning in brede kring.

Governance Capacity analysis Nieuwsbericht ENGELS

Resultaten van de Governance Capacity Analyse van de gemeente Amsterdam voor 27 indicatoren. De scores zijn met de klok mee geordend van laag naar hoog en variëren van sterk stimulerend (++) tot zeer beperkt (–). Gemeten is het bestuurlijk vermogen dat nodig is om dynamische oplossingen voor de vastgestelde governance-uitdagingen te vinden.

Ruimtelijke planningsprocessen begrijpen

KWR stelt niet alleen prioriteiten voor capaciteitsontwikkeling vast, maar biedt ook expertise op andere gebieden. Daarbij gaat het met name om het belangrijke punt van een uitvoerige ruimtelijke planning, die bevordering van effectieve samenwerking tussen belanghebbende partijen beoogt, en verbetering van de capaciteit voor waterbeheer. Hoewel ruimtelijke planningsprocessen steeds belangrijker worden in de watersector, zijn er nog maar weinig richtlijnen om organisaties te helpen hun activiteiten te structureren. De doelstellingen, rollen, ambities en visies van verschillende belanghebbende partijen moeten worden meegenomen. Net als beslissingen om een samenwerking te verbreden of juist te versmallen. Het is de vraag hoe effectieve samenwerking in planningsprocessen tot stand gebracht kan worden. Voor een strategische positionering helpt KWR waterorganisaties effectieve samenwerkingsvormen te kiezen, en daarbij ook hun eigen rol vast te stellen. Een door KWR ontwikkeld raamwerk biedt hiervoor een oplossing. Met verschillende handelingsopties voor onderdelen van omgevingsmanagement, kunnen uiteenlopende belanghebbende partijen reflecteren op de gevolgen die deze opties hebben voor hun organisaties. Dat helpt hen hun activiteiten op dit gebied vorm te geven.

Water in de circulaire economie: meervoudige waardecreatie

Om uitdagingen op het gebied van water- en grondstoffenschaarste als gevolg van klimaatverandering doeltreffend te kunnen aanpakken, worden de uitgangspunten van de circulaire economie en meervoudige waardecreatie in verschillende sectoren en diensten steeds belangrijker. Meervoudige waardecreatie is een nieuwe manier van werken. Het is een nieuwe op samenwerking gerichte vaardigheid, strategie en filosofie en een andere manier van omgaan met waardecreatie. Om circulaire waardecreatie te definiëren, is het belangrijk om naar de hele waardeketen te kijken. De afgelopen twee decennia zijn het bedrijfsleven en de overheid zich steeds meer gaan richten op economische groei, belangen van aandeelhouders en winstmaximalisatie. Bij publieke organisaties zien we een tendens naar specialisatie en vernauwing van de focus tot een specifieke reeks (meetbare) taken, terwijl men zich concentreert op kostenefficiëntie. Dit is een uitdaging omdat deze entiteiten vaak te maken hebben met complexe vraagstukken, zoals klimaatverandering, energietransitie en milieuverontreiniging. Deze kwesties vereisen een gecoördineerde aanpak om op lokaal of regionaal niveau win-winsituaties te verkennen. De belangrijkste obstakels zijn vaak de bestuurlijke tekortkomingen (governance gaps) zoals beschreven door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) (zie hieronder). Deze tekortkomingen hebben gevolgen voor de samenwerking tussen belanghebbende partijen met uiteenlopende behoeften bij het realiseren van een flexibele en aanpasbare toekomstplanning. Het onderzoek naar meervoudige waardecreatie is gericht op het verschaffen van kennis over verschillende waardesystemen. Hoe is waardecreatie te meten, te beoordelen en te rapporteren en hoe kun je waarde uitwisselen binnen een samenwerkingsnetwerk?