project

Biologische stabiliteit drinkwater in relatie tot temperatuur

Volgens de wet moet de drinkwatertemperatuur onder de 25°C zijn. Er zijn echter niet of nauwelijks maatregelen beschikbaar om de watertemperatuur ook daadwerkelijk onder deze grenswaarde te houden. De verwachting is dat onder invloed van klimaatverandering, verstedelijking, en de energietransitie de temperatuur van het drinkwater gaat toenemen. Omdat onduidelijk is waarop de 25°C-grens is gebaseerd en wat mogelijke toekomstige microbiologische risico’s zijn, wordt eerst reeds uitgevoerd onderzoek naar dit onderwerp (binnen en buiten KWR) in kaart gebracht en geplaatst in het raamwerk van mogelijke risico’s en ontwikkelingen in de nabije toekomst.

Hiervoor worden onder andere risico-analyses uitgevoerd in nauw overleg tussen KWR en de drinkwaterbedrijven. Daarnaast wordt achterhaald of en bij welke temperatuur verschillende soorten micro-organismen kunnen groeien in drinkwater en de drinkwaterbiofilm en of dit potentieel een risico oplevert.

Opwarming drinkwater

Het Nederlandse drinkwater wordt gedistribueerd zonder na-desinfectie (chloor). Dit betekent dat de microbiologische activiteit tijdens distributie op een voldoende laag niveau moet worden gehouden om gevaren voor de volksgezondheid te voorkomen. Een van deze randvoorwaarden is de watertemperatuur, die volgens de wet onder de 25°C moet zijn. Er zijn echter niet of nauwelijks operationele maatregelen beschikbaar om de watertemperatuur ook daadwerkelijk onder deze grenswaarde te houden. De watertemperatuur in het drinkwaternet is afhankelijk van een groot aantal factoren, bijvoorbeeld het weer, bovengrondse en ondergrondse warmtebronnen. Tijdens warme zomers worden nu al incidenteel aan de tap temperaturen boven de 25 °C gemeten. De verwachting is dat, onder invloed van klimaatverandering, verstedelijking, en de energietransitie (toename van warmtenetten, warmtewisselaren en elektriciteitskabels), de temperatuur van het drinkwater gaat toenemen.

Microbiologische gevolgen van opwarming drinkwater

Micro-organismen groei sneller bij hogere temperaturen. In theorie kunnen ook enkele micro-organismen die ziekteverwekkend zijn voor mensen met een verzwakt immuunsysteem (opportunistische pathogenen), gaan groeien bij hogere temperaturen. Dit vindt momenteel nog nauwelijks plaats, maar het is belangrijk om te weten tot welke temperatuur het drinkwater veilig kan worden opgewarmd, zonder dat hierbij microbiologische problemen optreden.

Kweekplaten van bacteriën en schimmels. V.l.n.r. Aspergillus fumigatus, Aeromonas, Legionella, Mycobacterium

Onderzoeksvraag

Met dit onderzoek achterhalen we of en bij welke temperatuur verschillende opportunistische pathogenen kunnen groeien in drinkwater en de drinkwaterbiofilm.

Daarnaast wordt al eerder uitgevoerd onderzoek naar dit onderwerp (binnen en buiten KWR) in kaart gebracht en wordt deze kennis geplaatst in het raamwerk van mogelijke risico’s en ontwikkelingen in de nabije toekomst. Hiervoor worden onder andere risico-analyses uitgevoerd in nauw overleg tussen KWR en de drinkwaterbedrijven.

Toepassing kennis in de praktijk

Door mogelijke microbiologische risico’s van het leveren van drinkwater met een hogere temperatuur te kwantificeren en duidelijk in beeld te hebben waar in de toekomst mogelijk risicovolle situaties ontstaan, kunnen mogelijke beheersstrategieën ontwikkeld worden. Bijvoorbeeld het vermijden van langdurige periodes van opwarming in bepaalde leidinggedeelten, of het toestaan van (al dan niet tijdelijke) temperatuurstijging tot een bepaalde kritische waarde of beperkte duur.