Power-to-X Provincie Utrecht

De Power-to-X aanpak is een gebiedsgerichte integrale energiesysteembenadering, met als basisgedachte ‘lokale opwekking, benutting en opslag’. Om de mogelijke toepassing van de Power-to-X aanpak te onderzoeken wordt in samenwerking met het programma Goederenvervoer van de provincie Utrecht een pilot opgezet van 3 casussen. In minimaal 2 van de 3 casussen vormt energiegebruik door goederenvervoer (mobiliteit) een belangrijk element in het energiesysteem. Goederenvervoer is immers een lastige sector om te verduurzamen.

De uitwerking van de casussen zal in het specifiek voor deze 3 locaties leiden tot nieuwe inzichten in het efficiënt en effectief inrichten van het lokale energiesysteem, waarbij verschillende sectoren en energievragen zo veel mogelijk aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Tevens zullen de uitgewerkte casussen dienen als uithangbord om ook andere partijen te inspireren over de mogelijkheden van het Power-to-X concept. Zo kunnen ook zij aan de slag om een schoon, betaalbaar, betrouwbaar en toekomstbestendig energiesysteem te realiseren.

Power-to-X: Een lokale & integrale benadering van de energietransitie

Het energiesysteem van Nederland moet schoon en toekomstbestendig worden, maar ook betrouwbaar en betaalbaar blijven. Lokale productie van duurzame zonne- of windenergie zal daar een belangrijk onderdeel in zijn. Dat blijkt ook uit de doelstelling van 35 TWh hernieuwbare energie op land in 2030 in het Klimaatakkoord. Voor de mobiliteitssector is er de ambitie dat in 2030 alle nieuwe auto’s emissieloos zijn, en ook de logistiek zal op grote schaal worden verduurzaamd.

Het inrichten van een gebalanceerd energiesysteem waar energie beschikbaar is op de juiste plek en tijd en in de juiste vorm, vraagt om een integrale aanpak. Belangrijke knelpunten zijn capaciteitsproblemen in het elektriciteitsnet, balanceringsvraagstukken en de verduurzaming van de mobiliteit. Om de energietransitie te versnellen is het belangrijk om lokaal na te denken over effectiever gebruik en opslag van beschikbare energie, en zo te zorgen voor minder energietransport en seizoens-overbrugging.

Power-to-X als uitwerking van gebiedsgerichte, integrale systeembenadering

De Power-to-X aanpak is gericht op een gebiedsgerichte uitwerking van een integrale energiesysteembenadering, met als basisgedachte ‘lokale opwekking, benutting en opslag’. De Power-to-X aanpak kan een oplossing bieden voor de knelpunten van de energietransitie. Het verbindt sectoren door te werken met verschillende energiedragers. Onderdelen van de integrale Power-to-X aanpak zijn o.a. opwekking van duurzame elektriciteit, lokaal (regen)watergebruik, omzetting van (overschotten) van elektriciteit naar waterstof of warmte, benutting van restwarmte van de electrolyzer, ondergrondse warmteopslag, en distributie van warmte via een warmtenet. Zo kan bijvoorbeeld waterstof als brandstof voor de logistiek worden geproduceerd met groene stroom, en kunnen elektrische auto’s als batterij worden gebruikt voor overschotten aan zonnestroom, om deze terug te leveren als de vraag groot is. De Power-to-X aanpak sluit daarmee aan bij de recente ontwikkelingen rond EnergieHubs.

Om de mogelijke toepassing van het Power-to-X concept te onderzoeken wordt in samenwerking met de provincie Utrecht een pilot opgezet van 3 casussen. Dit kan bijvoorbeeld voor een (woon)wijk of bedrijventerrein zijn. Omdat het onderzoek geïnitieerd wordt door het programma Goederenvervoer van de Provincie Utrecht zal er in ten minste 2 van de 3 casussen aandacht zijn voor duurzaam goederenvervoer. Deze toepassing is immers lastig te verduurzamen, door kleine marges en hoge eisen aan de voertuigen die worden ingezet. Tevens is het van belang dat de 3 gekozen casussen wezenlijk van elkaar verschillen om de verscheidenheid aan mogelijkheden van de Power-to-X aanpak te demonstreren.

Selectie en uitwerking van 3 casussen

Samen met de Provincie Utrecht zal een longlist worden samengesteld met potentiële casussen. Aan de hand van deze longlist zal door middel van een quick-scan de potentie van het Power-to-X concept voor elk van de potentiële casussen worden onderzocht. Hiervoor zal worden gekeken naar factoren als lokale opwekking van hernieuwbare energie, kansen voor de integratie van energie- en watervraag en de betrokkenheid van lokale partijen. Hieruit zal een selectie volgen van 3 casussen in de Provincie Utrecht. Voor deze 3 casussen zal een ontwerpschets worden gemaakt van hoe het Power-to-X concept er lokaal uit zal kunnen zien: denk aan kansen voor uitwisseling van energie, kansen voor warmte, elektriciteit, waterstof en water, optimalisatie van het lokale energiesysteem, CO2 reductie, kostenbesparing en de koppeling van sectoren met uiteenlopende energievragen.

Uitkomsten en vervolg

De uitwerking van de casussen zal voor deze 3 locaties leiden tot nieuwe inzichten in het efficiënt en effectief inrichten van het lokale energiesysteem, waarbij verschillende sectoren en energievragen zo veel mogelijk aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Voor de 3 locaties verkennen we daarbij welke stappen en actoren er nodig zijn om de bevindingen een stap dichter bij .

De uitgewerkte casussen zullen bovendien dienen als uithangbord om ook andere partijen te inspireren over de mogelijkheden integrale energiesystemen. Na de presentatie en evaluatie van de 3 casussen zal daarom kennisdeling met de overige deelnemers van de longlist centraal staan. Op die manier kunnen ook zij geïnspireerd raken en zich voorbereiden op de transitie naar een schoon, betaalbaar, betrouwbaar en toekomstbestendig energiesysteem.