Vier nieuwe WiCE-projecten voor een toekomstbestendige watersector

WiCE-projecten richten zich op vraagstukken die meerdere domeinen – zoals water, energie en grondstoffen – raken. In het afgelopen jaar zijn vier nieuwe projecten gestart; hieronder volgt een korte toelichting. 

Circulaire Proeftuin Waterbewust bouwen (2025–2027) 

De komende jaren streeft Nederland naar de realisatie van 900.000 nieuwe woningen, en dat brengt grote kansen én verantwoordelijkheden met zich mee. Dit project richt zich op drie kennislacunes die cruciaal zijn voor waterbewust bouwen: borging van volksgezondheid, een integraal beeld van kansrijke systeemconcepten, en beoordelingskaders voor duurzaamheid. 

Door kennis en ervaringen uit diverse proeftuinen te verzamelen en te vertalen naar praktische kennisbouwstenen, ondersteunt WiCE drinkwaterbedrijven, gemeenten, waterschappen en projectontwikkelaars bij het opschalen van waterzuinige, duurzame en gezonde bouwconcepten. De resultaten worden ingebracht in het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing (NPvA) en dragen bij aan waterbesparing, nieuwe sanitatie, klimaatadaptatie en natuurinclusief bouwen.  

Lees hier meer over het project.

Diepe Adaptatie voor de Watersector – fase 2 (2025–2026) 

De watersector is goed voorbereid op verstoringen zoals overstromingen en stroomuitval, maar wat als maatschappelijke of ecologische omstandigheden zó sterk veranderen dat herstel naar de oude situatie niet langer mogelijk is? Dit project onderzoekt hoe waterbedrijven en waterschappen zich kunnen voorbereiden op mogelijke ‘toestandsveranderingen’, zoals klimaatkantelpunten, grootschalige migratie of maatschappelijke ineenstorting.  Het ontwikkelen van aanpassingsvermogen voor dergelijke toestandsveranderingen noemen we diepe adaptatie. 

In 2024 is de eerste fase van het project Diepe Adaptatie voor de Watersector afgerond, waarmee de basis is gelegd om in deze fase een handelingsperspectief voor de sector uit te gaan werken. Er worden concrete adaptatiemaatregelen ontwikkeld op basis van mogelijke toestandsveranderingen, ervaringen uit crisisgebieden en analyses van afhankelijkheden. Daarnaast wordt materiaal gemaakt dat helpt bij het bespreken en communiceren van deze scenario’s. 

Lees hier meer over het project.  

Gebiedsgerichte PFAS-aanpak (2025–2026) 

PFAS vormen een groeiende uitdaging voor waterkwaliteit en publieke gezondheid. Het project Gebiedsgerichte PFAS-aanpak: systeem- & governance analyse brengt in kaart hoe drinkwaterrelevante PFAS zich verspreiden in het Maasstroomgebied, waar ze vandaan komen en welke actoren betrokken zijn bij het ontstaan en verminderen van emissies.

Door bestaande meetdata uit de Schone MaasWaterKeten (SMWK), literatuur en gebiedsinformatie te combineren, ontstaat een gebiedsgericht systeeminzicht. Vervolgens onderzoekt het project welke verantwoordelijkheden en handelingsruimte actoren in het governance-netwerk hebben. De opbrengsten – waaronder een systeemanalyse en governance analyse – worden direct openbaar gemaakt en zijn inzetbaar voor bewustwording, monitoring, bronopsporing en beleidsontwikkeling rond PFAS. 

Lees hier meer over het project.  

Samen voor Balans II (2024–2027) 

Binnen het WiCE-programma is de afgelopen jaren kennis ontwikkeld over zowel fysische als sociale aspecten van de watertransitie. Het project Samen voor Balans II: Watersysteem en waterketen verbonden brengt watersysteem en waterketen samen om oplossingen te ontwikkelen die de regionale zoetwatervoorziening versterken. In samenwerking met waterbedrijven en gebiedspartners wordt het transitieproces vormgegeven, terwijl kennis en tools—zoals Watersysteemdenken, Watersysteemmodelleren en de Watersysteemverkenner—verder worden ontwikkeld en in de praktijk getest. 

In regionale casussen wordt onderzocht welke maatregelen kansen bieden, of juist knelpunten opleveren voor meer zoetwaterbeschikbaarheid. Het project levert een versterkte gezamenlijke kennisbasis, verbeterde simulatietools en ondersteunende werkvormen op. Ook helpt het stakeholders om een gedeeld begrip en een handelingsperspectief te ontwikkelen. Zo wordt concreet gewerkt aan de stap van plannen naar uitvoering binnen de watertransitie. 

Lees hier meer over het project.