Jaarbeeld 2019

Pieken in drinkwatergebruik beter voorspellen

De zomer van 2018 was extreem droog en ook 2019 lijkt weer een droog jaar te gaan worden. Een tekort aan neerslag heeft grote gevolgen voor onze drinkwaterbronnen. Grondwaterstanden worden lager en door lage rivierwaterstanden rukken zouttongen op tot ver landinwaarts. Tegelijkertijd is er meer behoefte aan water om bijvoorbeeld de tuin te sproeien, het zwembadje te vullen of om wat vaker verkoelend te douchen. In nauwe samenwerking met de waterbedrijven WML en Brabant Water onderzocht KWR de factoren die bepalend zijn voor de watervraag op een dag. Zo krijgen de waterbedrijven meer inzicht in de relatie met bijvoorbeeld tuinareaal, aantal inwoners en aantal zwembaden, en kunnen zij beter inspelen op toekomstige pieken in de watervraag.

Klimaatverandering en het waterbedrijf

Het KNMI verwacht dat als gevolg van klimaatverandering droge perioden zoals die van 2018 vaker zullen voorkomen en dat deze perioden misschien ook intenser worden. Hoeveel water zullen we in zo’n toekomstige zomer willen gebruiken? Waterbedrijven willen dit graag weten, want de waterinfrastructuur die ons in de toekomst van water moet voorzien wordt nu al deels aangelegd. De benodigde capaciteit van de infrastructuur is vooral afhankelijk van de pieken in watervraag. Maar: hoeveel meer capaciteit is er precies nodig? En ook: waardoor worden pieken in watervraag veroorzaakt? Kan kennis hierover helpen om het waterverbruik op piekdagen te beperken?

Onderzoek

Brabant Water, WML en KWR hebben dat samen onderzocht voor twee gebieden, een in Brabant (de Peelkant) en een in Limburg (Plasmolen). Door een zogenaamd machine-learning-model te voeden met weerdata en gemeten waterverbruik van de afgelopen 20 jaar, is het mogelijk relaties te vinden tussen bijvoorbeeld temperatuur of neerslag en waterverbruik. Wat blijkt? Meer nog dan de temperatuur voorspelt verdamping ons waterverbruik. Weergegevens, zoals temperatuur, neerslag én verdamping, kunnen dus gebruikt worden om pieken in het waterverbruik te voorspellen. Uitgaande van de KNMI’14 klimaatscenario’s, waarin voor vier klimaatscenario’s is geschetst wat de gevolgen zijn voor temperatuur, neerslag en verdamping, geeft het computermodel vervolgens voorspellingen van het piekverbruik in de toekomst. Aan de hand hiervan kunnen we ook berekenen hoe groot de piekfactor is die eens in de tien jaar voorkomt: de zogenoemde dagpiekfactor.

Resultaten

Uit de berekeningen blijkt dat waterverbruikspieken in de toekomst hoger worden, met name in de zomers. Dankzij dit onderzoek weten we nu ook beter hoeveel hoger ze worden. De waterbedrijven nemen deze kennis mee in de planvorming: WML bijvoorbeeld gaat voorlopig uit van een toename van de dagpiekfactor van 10% in 2050 ten opzichte van nu. De verwachte toename in vraagpieken wordt naast andere trends, zoals bevolkingsgroei of -krimp, waterbesparende maatregelen en economische groei, gelegd. Op basis van de totaalsom kunnen waterbedrijven bepalen welke uitbreidingen van de waterinfrastructuur nodig zijn. Als die uitbreidingen over 15 jaar klaar moeten zijn, dan beginnen voor een waterbedrijf de voorbereidingen nu al, zodat klanten nooit zonder water komen te zitten.

delen