Op herhaling.

Tegelijkertijd wordt het waarheidsgehalte van onderzoek steeds vaker onderwerp van publiek debat. Waarbij de sfeer er overigens niet positiever op wordt. De meest extreme varianten zijn het diskwalificeren van onderzoek als fake news of de onderzoeker beschuldigen van fraude. Bij fraude denk je aan gefabriceerde gegevens. Dat komt niet vaak voor. Negatieve uitkomsten van onderzoek weglaten of  ‘weganalyseren’ komt vaker voor. Zo blijkt herhaling van de oorspronkelijke onderzoeksmethode vaak te leiden tot andere uitkomsten. Hetzelfde geldt voor de heranalyse van de oorspronkelijke gegevens door een andere onderzoeker. Kortom, een lage repliceerbaarheid én reproduceerbaarheid. Dat kan tot verwarring bij het publiek leiden.

Ook in de drinkwaterwereld laaien waar/niet waar-controverses op. Kijk bijvoorbeeld naar de wetenschappelijke, ethische en juridische discussies rond de drinkwatervoorziening van Flint in de Verenigde staten. Internationaal zijn we het erover eens dat de betrouwbaarheid van onderzoek in belangrijke mate gaat over de kwaliteit en controleerbaarheid van de verschillende stappen die onderzoekers zetten tijdens het voorbereiden, uitvoeren, analyseren en rapporteren van onderzoek. Het borgen van die kwaliteiten vraagt een investering. Als wetenschapper in minder hijgerigheid, als opdrachtgevers in het stimuleren van functionele herhaling. Dat kost geld. Tegelijkertijd constateren we dat de vraag naar trans-disciplinair onderzoek gestaag toeneemt. Ook dat kost geld. Daar komt bij dat de financiering van onderzoek steeds complexer wordt en matching het moderne toverwoord is. Steeds meer voor minder en zelf de broek ophouden, lijken de credo’s van de afgelopen jaren. Gejaagde, door marktdenken uitgewoonde wetenschap is voor een deel het gevolg. Ik denk niet dat replicatie- en reproduceerbaarheidseisen door zo’n wereld makkelijk opgepakt worden.

Ik zou dan ook willen stellen dat niet alleen onderzoek herhaald moet worden, maar dat de samenleving ook op herhaling moet bij het definiëren van het belang van onderzoek. Alleen zo kunnen we voorkomen dat we terugvallen op een non-evidence based samenleving waarin het recht op rede op de achtergrond raakt.

Betrouwbare, controleerbare kennis komt tot stand in openheid, een kritische houding en vertrouwen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Wat dat betreft hebben we bij KWR een mooi jaar achter de rug. Met het vernieuwen van onze langjarige samenwerkingsovereenkomst met de Nederlands-Vlaamse bedrijfstak werd duidelijk met wie we als kennisonderneming op structurele basis de uitdagingen aangaan. Samen staan we voor hoogwaardig, betrouwbaar en maatschappelijk gedreven onderzoek binnen de thema’s drinkwater en water in de circulaire economie. U blijft van ons horen!

Wim van Vierssen