Definitie van sleutelrollen in duurzaamheidsprojecten van meerwaarde voor de praktijk

Het doel van ANCHOR is om vanuit verschillende perspectieven decentrale waterbeheersystemen op wijkschaal te ontwikkelen. Deze waterbeheerssystemen moeten veerkrachtig, circulair, geïntegreerd, duurzaam en sociaal zijn. Eerder berichtten we al hoe vanuit een door KWR ontwikkeld raamwerk de rollen van sleutelpersonen – agents of change – konden worden geïdentificeerd. Tijdens een online lunchtalk presenteerde KWR onlangs de meest recente resultaten van het ANCHOR-project.

Kennis opbouwen en verspreiden

Noor van Dooren, onderzoeker bij KWR en een van de bedenkers van het raamwerk, geeft een concreet voorbeeld van de propelling mechanisms die uit de afgeronde casus de Nieuwe Dokken in Gent zijn voortgekomen. “Bij De Nieuwe Dokken zagen we een sleutelpersoon die van begin af aan bij het traject was betrokken. Aanvankelijk vervulde hij een technische rol door het verzamelen van de benodigde kennis. Inmiddels houdt hij zich bezig met het verspreiden van die kennis, via een – in dit geval – commercieel bedrijf. Dit propelling mechanism wordt learning by doing genoemd. Mede door dit soort praktijkvoorbeelden hebben we nu de verbinding weten te leggen tussen de verschillende agents of change en welke propelling mechanisms zij aanjagen.”

Belang van sleutelpersonen

Binnen het ANCHOR-project worden meerdere online lunchtalks georganiseerd. Dit keer deden er 50 deelnemers aan mee. De lunchtalks zijn vrij toegankelijk, waardoor ook geïnteresseerden van zogenoemde follower cities kunnen aanhaken om er iets van op te steken. Het werkt als een soort ‘gluren bij de buren’, beaamt Starke. “Tegelijkertijd willen we ook leren hoe dit soort processen bij anderen verlopen. Daarom was na afloop van de lunchtalk een napraatmoment voor de Nederlandse Community of Practice georganiseerd, voor een meer diepgaande discussie in klein verband. Deelnemers gaven daar aan dat ze het belang van energieke en enthousiaste sleutelpersonen herkennen. Door deze rollen te definiëren, ontdek je welke ervan in jouw duurzaamheidsproject eventueel nog ontbreekt. Ook blijkt in de praktijk vaak een combinatie van rollen nodig te zijn.”

Raamwerk ‘Agents of Change’, ontwikkeld door KWR.

Teamwork bij duurzaamheid

Na Gent wordt nu gewerkt aan casussen in Amsterdam (Schoonschip) en Helsingborg, Zweden (H+). Eind 2025 volgen Kerkrade (Superlocal) en Hamburg, Duitsland (Jenfelder Au). In 2026 wordt het ANCHOR-project afgerond. Als belangrijkste resultaat tot nu toe noemt Starke dat duurzaamheidsinitiatieven vooral draaien om teamwork. “Je hebt allerlei mensen nodig, in allerlei rollen. Die rollen zijn niet persoonsgebonden en veranderen gaandeweg. Dit vraagt verschillende vaardigheden. Vanuit een kernteam zorg je voor continuïteit, dat mensen betrokken blijven en nieuwe uitdagingen aangrijpen. Overheidsinstanties kunnen ambitieuze initiatieven hierbij ondersteunen.”

Artist impression van de duurzame woonwijk de Nieuwe Dokken in Gent.

Samenwerking

Het driejarige ANCHOR-project werd in april 2023 toegekend binnen de INTERREG-regeling van de EU. Het Europese project is een samenwerking tussen KWR, Waternet en partners uit Vlaanderen, Duitsland en Zweden.
ANCHOR wordt medegefinancierd vanuit WiCE, het collectieve onderzoeksprogramma van de drinkwaterbedrijven op het snijvlak van water, energie, grondstoffen en omgeving.