Zicht op kwantitatieve beoordeling waterveiligheid

Proactief naar knelpunten zoeken

Tijdens de workshop Quantitative Assessment of Water Security op 29 januari spraken 20 gasten uit verschillende Europese landen bij KWR over het vraagstuk of de veiligheid van water meetbaar valt te maken. Waterveiligheid is een complex begrip, zonder eenduidige definitie. Zo gaat het over de beschikbaarheid van water voor verschillende toepassingen zoals drinkwater en sanitatie, maar ook over landbouw en industrie. Ook kwesties over veiligheid en bescherming van mensen, gebouwen en eigendommen bij overstromingen en andere water gerelateerde rampen vallen onder waterveiligheid. Daarnaast horen ecosystemen en biodiversiteit er eveneens bij. En dit alles in een sociaal-economische en brede maatschappelijke context.

De workshop was erop gericht inzicht te krijgen in de vraag of waterveiligheid kwantitatief beoordeeld kan worden met indicatoren. Dit zou betekenen dat proactief naar knelpunten kan worden gezocht en verbeteringstrajecten kunnen worden ingezet. Iets wat nu nog niet mogelijk is, gezien de complexiteit van de materie.

KWR-onderzoeker Jan Hofman, medeorganisator van de workshop

Gevarieerd programma

Organisator van de workshop was de Werkgroep Water Security van Water Europe, onder aanvoering van Jan Hofman (University of Bath, KWR) en Blanca Antizar (Isle Utilities). Er was een gevarieerd programma. De dag bestond uit een serie lezingen, een paneldiscussie en een interactieve sessie waarin groepsgewijs werd gediscussieerd over ontwikkelingen van indicatoren voor de beoordeling van waterveiligheid, verdeeld over de thema’s: beschikbaarheid van water, water gerelateerde rampen, ecosystemen en socio-economische factoren.

Zes internationale gastsprekers

Er waren zes internationale gastsprekers, allen verbonden aan prominente organisaties op het gebied van waterveiligheid. Een economisch perspectief van het onderwerp werd geschetst door Gonzalo Delacámara, econoom van het Madrileense instituut IMDEA, clusterleider ‘Value of Water’ van Water Europe en lid van de Wetenschappelijke Advies Raad van KWR. KWR-onderzoeker Kees van Leeuwen belichtte het belang van beoordelingssystematieken aan de hand van de door hem ontwikkelde City Blueprint Approach en de recent ontwikkelde systematiek voor de beoordeling van SDG6.

Oriana Romano, Head of the Water Governance and Circular Economy unit van de OECD, sprak over het belang van goed bestuur (governance) om Water Security te realiseren. Waterproblemen komen vaak voort uit bestuurlijke processen die niet goed functioneren. Het door de OECD ontwikkelde raamwerk om Water Governance te analyseren en te ontwikkelen is een belangrijk hulpmiddel voor verder verbetering.

De vierde lezing werd gegeven door Guiseppe Arduino en Maud Berthelot van UNESCO. Zij gaven uitleg over het 8^e UNESCO Intergovernmental Hydrology Programme, dat zich richt op waterveiligheid op lokale, regionale en globale schaal. Ook gingen zij in op het project van KWR en UNESCO waarbij zes steden in Afrika beoordeeld worden met de City Blueprint.

Ten slotte gaf Hans Stielstra, Deputy-Director van de Water Unit bij de Europese Commissie (DG-Environment), een overzicht van de bijdrage die Europese Directives leveren aan het realiseren van waterveiligheid op Europese schaal. In grote lijnen resulteert de Europese regelgeving in een goede waterveiligheid. Voor verdere verduurzaming vormt water een belangrijk aspect in de nieuwe Europese Green Deal, ondersteund door het Sustainable Europe Investment Plan.

Paneldiscussie

In de paneldiscussie onder leiding van Blanca Antizar, kwam naar voren dat al verschillende initiatieven bestaan om waterveiligheid te beoordelen. Het panel vond het belangrijk om te onderzoeken hoe deze beoordelingen worden uitgevoerd, en om er mogelijk bij aan te sluiten. Ook werd er gediscussieerd over hoe een beoordelingssystematiek moet worden ingezet. De doelen van waterveiligheid worden vaak vanuit de politiek gedefinieerd, zoals in het geval van Sustainable Development Goals. Maar concrete acties om doelen te bereiken, resultaten te toetsen of hiertoe de benodigde informatie te verzamelen, zijn doorgaans niet aanwezig.

De paneldiscussie onderstreepte onder meer de complexiteit van waterveiligheid

Calls voor onderzoek

De workshop werd afgesloten door Avelino Gonzalez-Gonzalez (EC, DG-RTD) met een overzicht van de Europese mogelijkheden voor het financieren van onderzoek en innovatie op het gebied van waterveiligheid. Ook noemde hij welke calls nog open staan in Horizon 2020; de nieuwe opzet van Horizon Europe. Tevens werd aandacht besteed aan een nieuwe H2020 call die invulling moet gaan geven aan aspecten van de Green Deal.

White paper

Op grond van de resultaten van de workshop stelt de Werkgroep Waterveiligheid in de komende maanden een white paper op dat belangrijke vragen rond dit thema helder in kaart moet brengen. Welke initiatieven zijn er om waterveiligheid te beoordelen? Hoe kunnen deze worden ingezet om richting te geven aan Water Governance en om een proactieve benadering van waterveiligheid te verbeteren? Op welk gebied is meer kennis en onderzoek nodig?

Antwoorden op deze vragen zijn van belang om te komen tot een ‘Water Smart Society’, en om de positionering van de watersector in Europa rondom de activiteiten van de Green Deal vorm te geven. Daarnaast is het ontwikkelen van waterveiligheid van wereldwijd belang. De watercrisis en een aantal andere water gerelateerde risico’s, zoals de biodiversiteitscrisis en klimaatverandering, zijn al gedurende een aantal jaren opgenomen in de top 5 van risico’s, benoemd door het World Economic Forum. Dit maakt waterveiligheid tot een buitengewoon urgente en belangrijke uitdaging.

Uitwisseling van ervaringen en ideeën tijdens de interactieve middagsessie